در دنیای پررنگ و لعاب سینما، برخی فیلمها برای تماشای یکباره ساخته شدهاند و برخی دیگر چنان عمیق، پیچیده و چندلایه هستند که تماشای یکبارهی آنها تنها سطحیترین لایه داستان را روشن میکند. این دسته دوم، فیلمهایی هستند که با هر بار تماشا، جزئیات جدیدی را آشکار میسازند، بیننده را به چالش ذهنی میکشند و تفسیری نو ارائه میدهند.
در این مقاله از بلاگ جیب استور، به معرفی آثاری میپردازیم که هر عاشق سینمایی باید بیش از یکبار آنها را تماشا کند؛ فیلمهایی که در تماشای دوم و سوم، معنای تازهای برایتان خواهند داشت.
چرا بعضی فیلمها نیاز به تماشای مجدد دارند؟
برخلاف آثار خطی که پایانشان قابل پیشبینی است و مفاهیمشان ساده و روشن، فیلمهای پیچیده معمولاً با استفاده از روایت غیرخطی، مفاهیم فلسفی، شخصیتپردازی چندلایه یا بازی با واقعیت و زمان، ذهن مخاطب را به بازی میگیرند.
در تماشای اول، مخاطب بیشتر درگیر مسیر روایی و پایان ماجراست. اما در دفعات بعد، نگاه دقیقتری به نشانهها، گفتوگوها، رنگها و ساختار روایت خواهد داشت.
معرفی فیلمهای پیچیدهای که باید چندبار ببینید
در ادامه، بهروزترین فهرست فیلمهایی را میخوانید که تماشای چندبارهی آنها تجربهای عمیقتر، فکریتر و بهمراتب لذتبخشتر به شما میدهد.
۱. ممنتو (Memento – 2000)

فیلمی از کریستوفر نولان (Christopher Nolan) که داستان مردی با حافظه کوتاهمدت مختل را روایت میکند. با روایت معکوس و فلشبکهای پیدرپی، مخاطب را درون ذهن شخصیت اصلی قرار میدهد. هر بار تماشا، معنای تازهای از داستان آشکار میکند.
۲. جاده مالهالند (Mulholland Drive – 2001)

شاهکار دیوید لینچ (David Lynch) در دنیایی سورئال اتفاق میافتد؛ جایی که خط بین واقعیت و خیال محو است. با هر بار تماشا، برداشت تازهای از ذهن، رویا و هویت شخصیتها خواهید داشت.
۳. حس ششم (The Sixth Sense – 1999)

فیلمی از ام. نایت شیامالان (M. Night Shyamalan) که یکی از مشهورترین پایانهای غافلگیرکننده تاریخ سینما را دارد. با تماشای مجدد، نشانههای ظریفی که به پایان اشاره دارند را بهتر میبینید.
۴. تلقین (Inception – 2010)

باز هم از نولان، سفری به اعماق رویا و ناخودآگاه. روایت تو در تو، ساختار چندلایه، و ابهام در مرز رویا و واقعیت، باعث شده یکی از پربحثترین فیلمهای دو دهه اخیر باشد.
۵. ماتریکس (The Matrix – 1999)

فیلمی علمی-تخیلی از خواهران واچوفسکی (Wachowskis) درباره هکری که متوجه میشود دنیای اطرافش شبیهسازی است. هر بار تماشا، ابعاد تازهای از فلسفه، اختیار، آزادی و حقیقت را روشن میکند.
۶. آمدن (Arrival – 2016)

فیلمی از دنیس ویلنوو (Denis Villeneuve) که با زبان، زمان و ادراک بازی میکند. شخصیت اصلی با فرازمینیها ارتباط برقرار میکند، اما روایت حلقهای زمان، فیلم را به تجربهای تکرارپذیر و قابل تفسیر تبدیل میکند.
۷. انگل (Parasite – 2019)

اثر اجتماعی، روانشناختی و سرگرمکننده از بونگ جون-هو (Bong Joon-ho). فیلمی درباره اختلاف طبقاتی، فریب و بقا که تماشای مجددش پیامهای پنهان داستان و طراحی صحنهها را آشکار میسازد.
۸. درخشش (The Shining – 1980)

فیلم ترسناک روانشناختی از استنلی کوبریک (Stanley Kubrick) که هنوز هم تفسیرهای متعددی دارد. روایتی درون ذهن جک تورنس، که با فضاسازی وهمآلودش، نیاز به تماشای مکرر دارد.
۹. داستانهای عامهپسند (Pulp Fiction – 1994)

اثر پرارجاع کوئنتین تارانتینو (Quentin Tarantino) با روایتی غیرخطی، دیالوگهای ماندگار و ساختاری موزاییکی. هر بار تماشا، ارتباط تازهای میان شخصیتها و اشارات به دیگر آثار سینما کشف خواهید کرد.
جدول مقایسهای: فیلمهایی که باید بیشتر از یک بار ببینید
نام فیلم |
ژانر |
کارگردان |
دلیل تماشای مجدد |
Memento |
معمایی، روانشناسی |
کریستوفر نولان |
روایت معکوس و حافظه ناقص شخصیت اصلی |
Mulholland Drive |
سورئال، درام |
دیوید لینچ |
رویاپردازی و چندلایگی داستان |
The Sixth Sense |
هیجانی، روانشناسی |
ام. نایت شیامالان |
پایان غافلگیرکننده و نشانههای پنهان |
Inception |
علمی-تخیلی، اکشن |
کریستوفر نولان |
روایت چندسطحی از رویا و ذهن |
The Matrix |
علمی-تخیلی، اکشن |
واچوفسکیها |
مفاهیم فلسفی در قالب اکشن |
Arrival |
علمی-تخیلی، درام |
دنیس ویلنوو |
ساختار زمان غیرخطی و مفاهیم انسانی |
Parasite |
درام، تریلر |
بونگ جون-هو |
استعارههای اجتماعی و نقد طبقاتی |
The Shining |
ترسناک، روانشناسی |
استنلی کوبریک |
تفسیرهای چندگانه و نشانههای رمزآلود |
Pulp Fiction |
جنایی، درام |
کوئنتین تارانتینو |
روایت غیرخطی و دیالوگهای چندلایه |
چرا تماشای دوباره این فیلمها اهمیت دارد؟
درک کامل بعضی فیلمها تنها با تحلیل دقیق، یادآوری صحنهها و درک مفاهیم پنهان امکانپذیر است. با تماشای دوم، ذهن از دنبال کردن خط داستانی آزاد میشود و بر جزئیاتی متمرکز میشود که بار اول از دیدتان پنهان ماندهاند.
بسیاری از این فیلمها از نشانهگذاری تصویری، ارجاعات درونمتنی، ساختارهای چندلایه و دیالوگهای نمادین استفاده میکنند. درست مانند پازلهایی که با هر قطعه تازه، معنایی جدید پیدا میکنند.
از کجا فیلم ببینیم؟ اشتراک نتفلیکس را از جیب استور بخرید
امروزه یکی از بهترین راهها برای دسترسی به آرشیو گستردهای از فیلمهای پیچیده و تأملبرانگیز، استفاده از سرویس نتفلیکس (Netflix) است. نتفلیکس مجموعهای متنوع از فیلمهای کلاسیک، معمایی، علمیتخیلی و درام را با کیفیت بالا ارائه میدهد.
برای خرید اشتراک نتفلیکس با پرداخت آسان و دسترسی امن، میتوانید از خدمات جیب استور استفاده کنید. ما با ارائه اشتراکهای قانونی، به شما امکان میدهیم تجربهای بدون دردسر از تماشای فیلم داشته باشید.
جمعبندی: فیلمهایی که ذهن را درگیر میکنند، ارزش بازبینی دارند
سینما فقط ابزار سرگرمی نیست؛ آینهای است از جهان، ذهن و احساسات ما. فیلمهایی که در این مقاله معرفی شدند، نمایندگانی از سینمای فکری، معمایی و هنرمندانهاند که هر بار تماشا، معنا و احساسی تازه را در شما بیدار میکنند.
بنابراین، اگر فیلمی ذهنتان را به چالش کشید، بهجای عبور از آن، دوباره تماشایش کنید. شاید چیزی که بار اول متوجه نشدید، کلید اصلی درک آن باشد.
نظرات کاربران