۳۱ میلیون ایرانی در اینستاگرام؛ زنگ خطر برای شبکه ملی اطلاعات

اگر فکر می‌کردید وابستگی کاربران ایرانی به پلتفرم‌های خارجی کمتر شده، گزارش تازه‌ی مرکز پژوهش‌های مجلس خبر دیگری می‌دهد. آمارها می‌گویند نه‌تنها این اتفاق نیفتاده، بلکه اینستاگرام و تلگرام همچنان فرمانروای فضای مجازی‌اند و سهم ترافیک محتوای داخلی هنوز با هدف ۷۰ درصدی فاصله‌ی جدی دارد.

چرا اینستاگرام هنوز انتخاب اول است؟

طبق داده‌های ایسپا (۱۴۰۳)، اینستاگرام با ۳۱ میلیون کاربر فعال و سهم ۴۷ درصدی، پربازدیدترین شبکه اجتماعی ایران است. بعد از آن تلگرام با ۲۴ میلیون کاربر و سهم ۳۵ درصدی قرار دارد و واتساپ هم با سهمی مشابه، رتبه سوم را حفظ کرده. این اعداد نشان می‌دهد الگوی مصرف کاربران همچنان به سمت سکوهای خارجی سنگینی می‌کند؛ جایی که تجربه کاربری، شبکه مخاطبان و تنوع محتوا دست‌بالا را دارند.

سقوط تولید محتوای ویدیویی داخلی؛ زنگ خطر؟

گزارش، یک نکته نگران‌کننده دیگر هم دارد: تولید محتوای اختصاصی در پلتفرم‌های ویدئوی درخواستی. بعد از رشد جهشی ۶۵ درصدی در ۱۴۰۱، این رشد در ۱۴۰۲ به ۳۳.۳ درصد رسید و در ۱۴۰۳ وارد محدوده منفی شد. نتیجه؟ ترکیب محتوا به‌شدت به نفع خارجی‌هاست: ۹۵.۵٪ محتوای خارجی در برابر ۴.۵٪ محتوای داخلی. طبیعی است کاربر جایی برود که دستش بازتر است.

مقاله پیشنهادی: YouTube Premium Lite؛ اشتراک اقتصادی یا تله ارتقا؟

مصرف خارجی تقریباً دو برابر داخلی

در بخش ترافیک هم شکاف روشن است: میانگین مصرف ۳۴٪ داخلی در برابر ۶۶٪ خارجی. یعنی مصرف خدمات خارجی تقریباً دو برابر خدمات داخلی است. حتی برآورد سهم ترافیک محتوای داخلی در ۱۴۰۳ (حدود ۳۶٪) هم فاصله‌ی قابل‌توجهی با هدف مصوب ۷۰٪ دارد؛ رشدی که با وجود توسعه VODها نتوانسته این شکاف را پر کند.

ریشه‌ها کجاست و راه‌حل چیست؟

مرکز پژوهش‌ها دلایل را شفاف می‌گوید: تمرکز بر «اقتصاد ترافیک» به‌جای «اقتصاد محتوا»، ضعف مالکیت فکری، نبود مدل‌های درآمدی پایدار، رقابت‌پذیری پایین و کمبود داده‌های شفاف. در پاسخ، ۱۰ راهبرد کلان، ۳۰ توصیه سیاستی و ۵۶ الزام اجرایی پیشنهاد شده؛ از افزایش جذابیت محتوا و جذب کاربر تا توسعه صادرات محتوا و ساخت مدل‌های درآمدی پایدار برای تولیدکنندگان.

جمع‌بندی

 تا وقتی محتوا رقابتی، پایدار و کاربرپسند نباشد، عددها تغییر نمی‌کنند حتی اگر هدف‌ها بزرگ باشند.

نظر شما چیست؟ ریشه‌ی اصلی عقب‌ماندگی کجاست و کدام راه‌حل واقعاً جواب می‌دهد؟ تجربه‌تان را با ما به اشتراک بگذارید.