بلواسکای چیست و چرا رقیب جدی ایکس شده است؟

آیا از فضای شلوغ و گاهی پرحاشیه‌ی توییتر خسته شده‌اید و دنبال یک شبکه‌ی اجتماعی تازه با امکانات پیشرفته و آزادی عمل بیشتر می‌گردید؟ اگر پاسخ شما مثبت است، احتمالاً نام Bluesky به گوشتان خورده است؛ پلتفرمی که با رویکردی متفاوت به سرعت رشد کرده و حالا جدی‌ترین رقیب توییتر محسوب می‌شود. در این مقاله با نگاهی عمیق و کاربرپسند به Bluesky می‌پردازیم: از چیستی و ساختار فنی تا امکانات، مزایا، چالش‌ها و حتی نحوه‌ی استفاده در ایران.

Bluesky چیست و از کجا آمده است؟

Bluesky یک شبکه اجتماعی غیرمتمرکز (Decentralized) است که توسط تیمی از مهندسان مستقل اما با حمایت اولیه‌ی جک دورسی، مدیرعامل سابق توییتر، در سال ۲۰۱۹ کلید خورد. ایده‌ی اصلی این بود که استانداردی باز برای شبکه‌های اجتماعی ساخته شود تا کاربران و توسعه‌دهندگان در یک محیط شفاف و بدون وابستگی به یک شرکت خاص فعالیت کنند.

پس از خرید توییتر توسط ایلان ماسک و تغییرات گسترده‌ی آن (از تغییر نام به X گرفته تا سیاست‌های بحث‌برانگیز مربوط به بلاک و حریم خصوصی)، علاقه به Bluesky چند برابر شد. این پلتفرم در سال ۲۰۲5 از مرز ۳۰ میلیون کاربر فعال عبور کرده و در حال تبدیل شدن به جایگزینی جدی برای افرادی است که می‌خواهند کنترل بیشتری بر داده‌ها و ارتباطات خود داشته باشند.

چرا Bluesky جذاب است؟

۱. معماری غیرمتمرکز و پروتکل AT

قلب فنی Bluesky چیزی است به نام AT Protocol؛ یک چارچوب متن‌باز که اجازه می‌دهد توسعه‌دهندگان بیرونی هم روی آن اپلیکیشن بسازند. این یعنی شما در آینده می‌توانید حتی به شبکه‌های ساخته‌شده توسط افراد دیگر بپیوندید و همچنان فالوئرها و محتوای خود را حفظ کنید.
به زبان ساده: اگر از یک اپ خارج شوید، دوستان و پست‌های شما همراهتان می‌آیند.

۲. آزادی در انتخاب الگوریتم و فید

برخلاف بسیاری از شبکه‌های متمرکز که تصمیم می‌گیرند چه چیزی به شما نمایش داده شود، در Bluesky می‌توانید فیدهای اختصاصی بسازید یا الگوریتم‌های مختلف را امتحان کنید. این موضوع باعث می‌شود تجربه‌ی هر کاربر منحصربه‌فرد و دقیقاً مطابق علاقه‌اش باشد.

۳. تعهد به حفظ حریم خصوصی

Bluesky اعلام کرده است که هیچ قصدی برای استفاده از محتوای کاربران در آموزش مدل‌های هوش مصنوعی ندارد؛ موضوعی که پس از تصمیم X برای استفاده از داده‌ها جهت آموزش AI حساسیت زیادی ایجاد کرد.

شروع کار با Bluesky؛ ثبت‌نام تا اولین پست

ورود به Bluesky بسیار شبیه توییتر است اما با آزادی و امکانات بیشتر:

• ایجاد نام کاربری: هنگام ثبت‌نام یک آدرس شبیه @username.bsky.social دریافت می‌کنید. اگر دامنه‌ی اختصاصی دارید، می‌توانید همان را به نام کاربری تبدیل کنید.

• ساخت پست: درست مثل توییتر، پست‌های کوتاه (۲۵۶ کاراکتر) همراه عکس یا ویدیو می‌نویسید.

• تعامل با دیگران: امکان ریپلای، ری‌پست (مشابه ریتوییت)، لایک و حتی گزارش محتوای نامناسب وجود دارد.

• فیدهای شخصی و Discover: به جای یک تایم‌لاین ثابت، می‌توانید فیدهای مختلف پین کنید یا از فید Discover برای پیدا کردن محتوای داغ استفاده کنید.

برای کاربران ایرانی، کافی است اپلیکیشن Bluesky را روی iOS یا Android نصب و با ایمیل معتبر ثبت‌نام کنند. حتی اگر گیفت‌کارت اپل برای پرداخت‌های درون‌برنامه‌ای می‌خواهید، فروشگاه‌هایی مثل جیب‌استور امکان خرید فوری و امن را فراهم کرده‌اند.

جامعه کاربران؛ از سیاستمداران تا هنرمندان

Bluesky در مدت کوتاه عمر خود میزبان نام‌های بزرگی بوده است. از سیاستمداران مطرح آمریکایی گرفته تا هنرمندان و رسانه‌های بین‌المللی. این تنوع به کاربران کمک می‌کند تا گفتگوهایی پویا و چندوجهی را تجربه کنند.
با وجود این، فرهنگ غالب شبکه در حال حاضر کمی به سمت گفتمان‌های آزاد و منتقدانه متمایل است؛ فضایی که برای کاربران علاقه‌مند به مباحث روز اجتماعی و تکنولوژی بسیار جذاب خواهد بود.

تفاوت‌های کلیدی Bluesky با توییتر (X)

این تفاوت‌ها باعث شده بسیاری از کاربرانی که به شفافیت و کنترل داده اهمیت می‌دهند، به Bluesky مهاجرت کنند.

امکانات حرفه‌ای و خلاقانه

Bluesky فقط یک نسخه کپی از توییتر نیست؛ امکانات خاص خودش را هم دارد:

• ویدیو و عکس با کیفیت بالا: حتی در نسخه‌ی آزمایشی Bluesky+ امکان آپلود ویدیوهای باکیفیت‌تر وجود خواهد داشت.

• پیام خصوصی (DM): گفت‌وگوی یک‌به‌یک با امنیت بالا و واکنش‌های ایموجی.

• ابزارهای توسعه‌دهنده: از ساخت فیدهای اختصاصی تا اپلیکیشن‌های مکمل مثل Spark (مشابه تیک‌تاک) یا Flashes برای اشتراک عکس.

چالش‌ها و انتقادها

هیچ شبکه‌ای بی‌عیب نیست. Bluesky هم با مسائلی روبه‌رو بوده است:

• کندی رشد نسبت به رقبا: با وجود ۳۰ میلیون کاربر، هنوز فاصله‌ی زیادی با Threads یا X دارد.

• حساسیت‌های فرهنگی: در برخی مقاطع، به دلیل ضعف در مدیریت محتوای توهین‌آمیز یا حساب‌های جعلی مورد انتقاد قرار گرفته است.

• چالش‌های درآمدزایی: هرچند روی اشتراک اختیاری و خدمات دامنه کار می‌کند، اما مدل پایدار بلندمدت هنوز در حال تکامل است.

فرصت‌ها برای کاربران ایرانی

کاربران ایرانی که به دنبال فضایی آزادتر برای بیان دیدگاه‌ها، تولید محتوا یا حتی توسعه اپلیکیشن هستند، می‌توانند از قابلیت‌های Bluesky به‌خوبی بهره ببرند:

• مهاجرت آسان از پلتفرم‌های سنتی: کافی است یک ایمیل معتبر داشته باشید و با VPN مناسب ثبت‌نام کنید.

• ساخت فیدهای بومی: مثلاً یک فید اختصاصی برای اخبار استارتاپ‌های ایرانی یا بازار کریپتو.

• کسب درآمد غیرمستقیم: از مشاوره و تولید محتوا گرفته تا ارائه خدمات فنی روی پروتکل AT.

در این میان، استفاده از سرویس‌های معتبر برای خرید گیفت‌کارت‌های اپل یا گوگل‌پلی – مانند جیب‌استور – می‌تواند روند پرداخت‌های احتمالی درون‌برنامه‌ای را ساده و امن کند.

نکات امنیتی و مدیریت محتوا

Bluesky برای افزایش امنیت، تأیید ایمیل و ابزارهای گزارش‌دهی پیشرفته را اضافه کرده است. همچنین کاربران می‌توانند با استفاده از سرویس Ozone، سیستم‌های مدیریت محتوای اختصاصی خود را بسازند. این یعنی اگر یک گروه ایرانی بخواهد جامعه‌ی کوچک خودش را بسازد، می‌تواند قوانین و فیلترهای دلخواه را پیاده کند.

آینده‌ی Bluesky؛ چه انتظاری داشته باشیم؟

با توجه به سرمایه‌گذاری‌های جدید (مثل جذب ۱۵ میلیون دلار در سری A) و معرفی سرویس‌هایی مثل Bluesky+، انتظار می‌رود این شبکه در سال‌های آینده امکانات متنوع‌تری ارائه کند. احتمال ادغام با دیگر پلتفرم‌های مبتنی بر پروتکل AT و توسعه ابزارهای ویدیویی و فیدهای پیشرفته از برنامه‌های مهم آینده است.

اگر قصد دارید برای استفاده راحت‌تر از امکانات بلواسکای مثل ارتقای کیفیت ویدیوها یا پرداخت‌های جانبی، از گیفت‌کارت اپل استفاده کنید، پیشنهاد می‌شود حتماً از فروشگاه‌های معتبر و باسابقه خرید کنید. جیب‌استور یکی از مراجع مطمئن در این زمینه است که انواع گیفت‌کارت اپل، گوگل‌پلی و سرویس‌های مرتبط را با تحویل فوری و پشتیبانی حرفه‌ای ارائه می‌دهد. این فروشگاه علاوه بر تنوع محصولات، راهنمای کامل برای فعال‌سازی و استفاده از کارت‌ها را نیز در اختیار کاربران قرار می‌دهد تا خریدی سریع، ایمن و بدون دردسر داشته باشند.

جمع‌بندی و توصیه‌های عملی

جمع‌بندی و توصیه‌های عملی

Bluesky یک شبکه اجتماعی نوآور است که آزادی، شفافیت و کنترل کاربر را در مرکز قرار داده و برای کاربران ایرانی می‌تواند هم محلی برای بیان آزادانه و هم بستری برای پرورش ایده‌های خلاقانه و حتی فعالیت‌های کسب‌وکار باشد.

برای شروع کافی است اپلیکیشن را نصب و ثبت‌نام کنید، سپس یک نام کاربری مناسب انتخاب کرده و فیدهای شخصی مورد علاقه‌تان را تنظیم نمایید.

در گام بعد می‌توانید از قابلیت‌های توسعه‌پذیری این پلتفرم برای ساخت فیدهای بومی یا حتی اپلیکیشن‌های جانبی بهره بگیرید. اگر به دنبال جایگزینی امن، شفاف و کاربرمحور برای توییتر هستید، Bluesky انتخابی است که ارزش امتحان کردن دارد. تجربه‌ی خود را از کار با این شبکه به اشتراک بگذارید و به شکل‌گیری جامعه‌ی فارسی‌زبان آن کمک کنید.