آینده‌ی اپل در عصر هوش مصنوعی؛ از Siri جدید تا مرگ اپلیکیشن‌ها

در حالی که دنیا با شتاب به سمت هوش مصنوعی پیش می‌رود و شرکت‌هایی مثل OpenAI هر هفته قابلیت‌های جدیدی معرفی می‌کنند، اپل — این غول آرام و همیشه‌ساکت دنیای فناوری — هنوز در حال برنامه‌ریزی است. سؤال اصلی اینجاست: آیا برای اپل دیر شده است؟ یا شاید هنوز فرصت دارد که با یک حرکت حساب‌شده، مسیر رقابت را تغییر دهد؟

اپل در برابر OpenAI؛ نبرد دو نگاه به آینده

هفته گذشته، OpenAI با یک اعلامیه بزرگ دنیای فناوری را تکان داد: حالا می‌شود اپلیکیشن‌ها را مستقیماً داخل ChatGPT اجرا کرد!
یعنی بدون نیاز به نصب اپ جدید، می‌توان در همان محیط چت، مثلاً بلیط هواپیما رزرو کرد، پلی‌لیست ساخت یا طراحی انجام داد.
بسیاری این خبر را به معنای پایان «اپلیکیشن‌های سنتی» دانستند و پیش‌بینی کردند که ChatGPT ممکن است همان کاری را با اپ‌استور بکند که آیفون با گوشی‌های دکمه‌ای کرد.

اما اپل، در ظاهر آرام، برنامه‌ی خودش را دارد.
آن‌ها در حال بازطراحی سیری (Siri) هستند تا به نسل جدیدی از هوش مصنوعی مجهز شود — هوش مصنوعی‌ای که قرار است جایگزین تعامل سنتی ما با اپ‌ها شود.

سیریِ جدید؛ از دستیار صوتی خسته تا مغز مرکزی آیفون

بگذار صادق باشیم؛ سیری در حال حاضر بیشتر به یک شوخی شبیه است تا دستیار هوشمند.
کاربران ایرانی هم تجربه مشابهی دارند — از جواب‌های اشتباه گرفته تا ناتوانی در انجام دستورات ساده.
اما اپل قصد دارد با یک بازطراحی کامل، سیری را از نو متولد کند.

طبق اطلاعات منتشرشده از رویداد WWDC 2024، اپل قصد دارد:

• تعامل با گوشی را از «تپ کردن» به «گفت‌وگو کردن» تغییر دهد،

• ساختار اپ‌ها را هوشمند کند تا بدون باز شدن، از طریق سیری کنترل شوند،

• و از ترکیب هوش مصنوعی با داده‌های شخصی کاربر، پیشنهادها و پاسخ‌های دقیق‌تری ارائه دهد.

به زبان ساده‌تر، اپل می‌خواهد آیکون اپلیکیشن‌ها را حذف کند، بدون اینکه خود اپ حذف شود.
یعنی دیگر لازم نیست دنبال برنامه بگردی، فقط کافی‌ست بگویی:
«سیری، آخرین سفارش من از دیجی‌کالا رو پیگیری کن»
و سیستم به‌طور خودکار با اپ مربوطه تعامل می‌کند — بدون اینکه حتی بازش کنی.

اپلیکیشن‌ها مرده‌اند؟ نه دقیقاً!

ایده‌ی اپل شاید عجیب به نظر برسد، اما در واقع با نیاز واقعی کاربران هماهنگ است.
امروز دیگر کسی حوصله ندارد بین ده‌ها اپلیکیشن مختلف بچرخد تا کاری انجام دهد.
همه ما روزانه از گوگل، چت‌بات‌ها یا دستیارهای هوش مصنوعی برای گرفتن جواب سریع استفاده می‌کنیم.

هوش مصنوعی با تشخیص دقیق نیاز کاربر، مستقیماً نتیجه را ارائه می‌دهد.
این یعنی دیگر نیازی نیست بین لینک‌ها یا صفحه‌های متعدد بگردی؛ چیزی که گوگل هم از سال‌ها پیش درک کرد و «پاسخ مستقیم» را به نتایج جستجو اضافه کرد.

اما OpenAI با وجود تمام پیشرفت‌هایش، هنوز درگیر یک محدودیت بزرگ است:
اپلیکیشن‌هایش داخل خود ChatGPT محصور هستند.
برای استفاده از آن‌ها باید نام اپ را بنویسی، اجازه دسترسی بدهی، احراز هویت کنی، و اگر اشتباه تایپ کنی، ممکن است کل فرآیند متوقف شود!

این تجربه برای کاربران معمولی کمی گیج‌کننده است — مخصوصاً اگر با زبان انگلیسی راحت نباشند یا از موبایل‌های قدیمی‌تر استفاده کنند.

چرا هنوز نباید اپل را از بازی بیرون بدانیم؟

اپل برتری‌هایی دارد که OpenAI فعلاً از آن‌ها بی‌بهره است:

1. اکوسیستم عظیم کاربران:
   بیش از ۱.۵ میلیارد کاربر آیفون در جهان — یعنی پایگاه کاربری‌ای که هر سرویس جدید اپل را فوراً در مقیاس جهانی تست می‌کند.

2. کنترل کامل بر سخت‌افزار و نرم‌افزار:
   اپل از چیپ گرفته تا سیستم‌عامل را خودش می‌سازد. این یعنی هماهنگی کامل بین سخت‌افزار و AI، چیزی که کمتر شرکتی توان رقابت با آن را دارد.

3. اعتماد عمومی و حفظ حریم خصوصی:
   در دنیایی که نگرانی درباره‌ی داده‌ها زیاد شده، اپل هنوز برند «قابل اعتماد» است. کاربران ایرانی هم معمولاً از سیاست‌های حریم خصوصی اپل حس امنیت بیشتری دارند.

در مقابل، ChatGPT هنوز برای بسیاری از کاربران مثل یک جعبه سیاه است — جایی که نمی‌دانند دقیقاً اطلاعاتشان کجا می‌رود یا چطور استفاده می‌شود.

تفاوت تجربه کاربری؛ اپل می‌خواهد حرف زدن را جایگزین کلیک کند

اپل می‌خواهد تجربه‌ی استفاده از آیفون را ساده‌تر از همیشه کند.
به جای اینکه وارد اپ «یادداشت‌ها» شوی و دستی متن را ویرایش کنی، کافی است بگویی:
«سیری، یادداشتم رو بازبینی کن و جمله‌هاش رو روان‌تر کن.»

سیستم هوش مصنوعی اپل خودش متن را ویرایش می‌کند، بدون نیاز به هیچ اپ جدیدی.
این تجربه، هم برای کاربران حرفه‌ای مفید است و هم برای افرادی که دنبال راحتی و سرعت‌اند.

اپل گفته در نسخه جدید سیری، تمرکز اولیه روی دسته‌بندی‌هایی مثل:

• پیام‌ها (Messaging)

• یادداشت‌ها (Notes)

• رزرو رستوران‌ها

• پرداخت‌ها

• تماس ویدئویی و صوتی (FaceTime و VoIP)

• و اپ‌های سلامت و ورزش خواهد بود.

این یعنی سیری عملاً در حال تبدیل شدن به «مرکز کنترل هوشمند آیفون» است.

هوش مصنوعی در خدمت اپ‌ها، نه جایگزین آن‌ها

برخلاف تصور اولیه، اپل قصد ندارد اپلیکیشن‌ها را حذف کند؛
بلکه می‌خواهد آن‌ها را هوشمندتر و خودکارتر کند.
به عنوان مثال، اپل فریم‌ورکی به نام App Intents معرفی کرده که به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد عملکرد اپشان را مستقیماً در تعاملات سیری یا جستجوی Spotlight در دسترس کاربر قرار دهند.

فرض کن می‌خواهی روی یک عکس فیلتر سینمایی بزنی؛
به جای باز کردن اپ، می‌گویی: «سیری، روی این عکس فیلتر سینمایی بذار» — و تمام.

یا وقتی یادآوری تولد پدربزرگت را در Reminder داری، کافی است بگویی:
«سیری، باهاش تماس تصویری بگیر»، و خودش FaceTime را باز می‌کند.

اینجا دیگر اپ‌ها در پس‌زمینه کار می‌کنند؛ بدون نیاز به لمس صفحه یا جست‌وجوی طولانی.

چرا مسیر اپل سخت‌تر ولی هوشمندانه‌تر است

اپل برخلاف شرکت‌هایی مثل OpenAI یا گوگل، همیشه کند اما مطمئن حرکت می‌کند.
برای همین است که بسیاری از محصولاتش بعد از معرفی، سال‌ها در صدر بازار می‌مانند.

هوش مصنوعی در نگاه اپل فقط یک قابلیت تازه نیست؛ بلکه بخشی از ساختار کل سیستم‌عامل است.
در نتیجه، وقتی Siri جدید عرضه شود، همه اپ‌های بزرگ از روز اول با آن سازگار خواهند بود — از Uber و Amazon گرفته تا Threads و YouTube.

این یعنی کاربران بدون نیاز به یادگیری چیز جدید، مستقیماً وارد تجربه‌ای می‌شوند که از قبل بلدند.

در مقابل، ChatGPT هنوز در ابتدای مسیر ساخت اکوسیستم است و تعداد اپ‌هایی که از مدل MCP (Model Context Protocol) پشتیبانی می‌کنند، محدود است.

چالش بزرگ اپل: جبران سال‌ها عقب‌ماندگی

با وجود تمام این مزایا، اپل هنوز باید با بزرگ‌ترین ضعف خود روبه‌رو شود: تصویر ذهنی ضعیف Siri.
کاربران سال‌هاست به هوش پایین آن خندیده‌اند. برای همین قانع کردنشان به اینکه Siri واقعاً تغییر کرده، کار ساده‌ای نیست.

اپل باید در عمل ثابت کند که Siri جدید، فقط نسخه‌ای پر زرق‌وبرق از گذشته نیست.
اگر این اتفاق بیفتد، شاید دوباره بتواند اعتماد کاربران را جلب کند — مخصوصاً در بازارهایی مثل ایران، که کاربران آیفون معمولاً توقع بالایی از تجربه کاربری دارند.

رقابت سخت میان ChatGPT و Siri؛ کدام آینده را می‌سازد؟

اگر بخواهیم منصف باشیم، ChatGPT در حال حاضر تجربه‌ای بسیار تعاملی‌تر دارد.
اما مشکل اینجاست که ChatGPT بیشتر یک پلتفرم گفت‌وگو است، نه یک سیستم عامل.
در مقابل، اپل کل زنجیره‌ی تجربه کاربر — از سخت‌افزار تا نرم‌افزار — را در اختیار دارد.

در آینده نزدیک، احتمالاً شاهد رقابت دو مسیر خواهیم بود:

• ChatGPT که می‌خواهد هوش مصنوعی را به مرکز همه فعالیت‌ها تبدیل کند.

• Apple که می‌خواهد هوش مصنوعی را در دل سیستم عامل ادغام کند.

هرکدام موفق شوند، شکل استفاده ما از موبایل برای همیشه تغییر خواهد کرد.

آینده‌ی تعامل با گوشی؛ پایان اپ‌ها یا آغاز عصر جدید؟

دور از ذهن نیست که در چند سال آینده، چیزی به نام «باز کردن اپ» دیگر وجود نداشته باشد.
به جای آن، ما با گوشی حرف می‌زنیم، سؤال می‌پرسیم و همان لحظه پاسخ می‌گیریم.

در ایران هم، چنین تغییری می‌تواند تجربه کاربران را متحول کند.
مثلاً تصور کن بدون نیاز به باز کردن اپ بانکی، فقط بگویی:
«موجودی حسابم رو بگو» یا «قبض اینترنت رو پرداخت کن» — و سیری خودش انجام دهد.

این سطح از راحتی همان چیزی است که اپل دنبال آن است: فناوری نامرئی اما همیشه حاضر.

جمع‌بندی: هنوز برای اپل دیر نشده است

ممکن است OpenAI در حال حاضر جلوتر باشد، اما اپل هنوز شانس بزرگی دارد.
دلیلش ساده است: آن‌ها بازی را خوب می‌فهمند.
اپل منتظر نمی‌ماند تا کاربران به سیستم جدید عادت کنند؛ بلکه سیستمی می‌سازد که با عادت‌های فعلی‌شان سازگار باشد.

هوش مصنوعی در دستان اپل احتمالاً شکل آرام‌تر، شخصی‌تر و امن‌تری به خود می‌گیرد.
سیریِ جدید قرار است پلی باشد میان دنیای سنتی اپ‌ها و نسل تازه‌ی تعامل هوشمند و اگر این پل درست ساخته شود، اپل دوباره می‌تواند آینده را در دست بگیرد.

اپل هنوز از بازی هوش مصنوعی کنار نرفته؛ فقط صبر کرده تا وقتی وارد میدان می‌شود، قوانین بازی را خودش بنویسد.